Khutbah Jumat Bahasa Jawa Keutamaan Bulan Ramadhan

Khutbah jumat bahasa jawa keutamaan bulan ramadhan sangatlah banyak sekali. Bukti nyata akan hal ini dapat kita temukan dalam kewajiban amalan-amalan yang hanya diperintahkan pada bulan Ramadan, seperti puasa, beserta beragam keutamaan yang diuraikan dalam Al-Qur'an serta hadits.

Puasa Ramadan sendiri adalah kewajiban yang diamanatkan oleh Allah SWT, sebagaimana tercantum dalam surat Al-Baqarah ayat 183, yang menyatakan:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

Artinya: "Hai orang-orang yang beriman, diwajibkan atas kamu berpuasa sebagaimana diwajibkan atas orang-orang sebelum kamu agar kamu bertakwa,"

Dalam catatan sejarah yang diriwayatkan oleh Thalhah bin Ubaidillah RA, ada seorang yang mendatangi Nabi SAW dengan pertanyaan,  "Ya Rasulullah, katakan padaku apa yang Allah wajibkan kepadaku tentang puasa?" Beliau menjawab, "Puasa Ramadan". "Apakah ada lagi selain itu?". Beliau menjawab, "Tidak, kecuali puasa sunnah". (HR Bukhari dan Muslim)

Berikut contoh teks khutbah jumat keutamaan bulan ramadhan yang singkat dan padat dalam bahasa jawa.

Khutbah Jumat: Keutamaan Bulan Ramadhan

Sadaya puji kagunganipun Allah, Pangeraning jagad. Shalawat saha salam mugi tansah katur dhumateng junjungan kita Nabi Muhammad SAW, kulawarga, para sahabat, saha sedaya umat Islam ingkang nindakaken piwulangipun kanthi ikhlas saha ikhlas. Kita wonten ngarsanipun Allah ing kesempatan ingkang mulya punika, ing kesempatan ingkang kebak berkah, inggih punika wulan suci Ramadhan. Ayo kita nggunakake wektu sing aji iki kanggo mikir lan entuk berkah.

Sedulurku sing diberkahi dening Allah,

Wulan Ramadhan minangka wulan khusus ing agama Islam. Wulan ingkang kebak berkah, rahmat saha pangapunten saking Allah SWT. Wonten ing wulan punika Allah ndadosaken renaning penggalih dhumateng para kawulanipun kanthi paring kalodhangan kangge nyedhak dhateng Panjenenganipun, ngresiki manah lan jiwanipun saking dosa, lan ningkataken kualitas ibadah kita.

Kautaman ing wulan Ramadhan menika kathah sanget. Antarane liyane yaiku:

1. Wulan Kebak Rahmat lan Pangapunten

Sedulurku sing diberkahi dening Allah,

Salah sawijine kautaman ing sasi Ramadhan yaiku wulan iki minangka wulan sing kebak rahmat lan ampunan saka Allah SWT.

Inggih punika wekdalipun Allah ingkang Maha Welas lan Maha Asih, paring sih-rahmat dhumateng para kawulanipun ingkang mituhu lan pitados.

• Lawang Swarga Dibukak: Rasulullah SAW nate ngendika, "Yen mlebu wulan Ramadhan, lawang-lawang langit dibukak." (HR Bukhari) Iki warta apik kanggo wong Islam, amarga lawang-lawang swarga sing tansah ditutup kanggo wong-wong sing nindakake dosa gedhe mbukak amba ing wulan iki. Iki minangka kesempatan emas kanggo saben Muslim kanggo nyoba entuk papan ing swarga kanthi nindakake tumindak apik.
• Lawang Neraka Ditutup: Kejaba mbukak lawang swarga, Allah SWT uga nutup lawange neraka nalika wulan Ramadhan. Iki minangka tandha manawa kesempatan kanggo uwal saka geni neraka dadi luwih gedhe ing wulan iki. Allah paring kalodhangan marang para kawulane supaya bisa mratobat, ngapikake dhiri, lan ngadohi tumindak kang bisa nuntun dheweke menyang neraka.
• Setan Dibelenggu: Rasulullah SAW ugi paring pirsa bilih ing wulan Ramadhan, setan ingkang tansah nggodha manungsa lan ngalang-alangi nindakaken ibadah, dipun rentengi. Iki ndadekake luwih gampang kanggo nindakake ibadah kanthi luwih khusuk lan fokus tanpa gangguan saka setan kasebut.
• Wektu Ngapura lan Kayekten: Wulan Ramadhan minangka wektu sing dianjurake kanggo istighfar (nyuwun pangapunten) lan tobat marang Allah. Rasulullah SAW ngendika, "Sapa wonge siyam ing wulan Ramadhan kanthi iman lan ngarep-arep ganjaran, mula dosa-dosane sing wis kepungkur bakal diampuni." (HR. Bukhari) Iki minangka kesempatan sing luar biasa kanggo ngresiki awake dhewe saka dosa sing kepungkur lan miwiti lembaran anyar ing urip.
• Kesempatan pikantuk ganjaran ingkang maneka warni: Saben amal kasaenan ingkang kita tindakaken wonten ing wulan Ramadhan badhe pikantuk ganjaran ingkang kaping kalih saking Allah SWT.

Rasulullah SAW nerangake, "Amal-amal kabecikan iku tikel sepuluh nganti pitung atus, kajaba pasa, amarga pasa iku kanggo Ingsun lan Ingsun bakal paring ganjaran." (HR. Bukhari) Pramila kathah umat Islam ingkang sami saingan nindakaken amal saleh ing wulan Ramadhan.

2. Wulan nambahi Ibadah

Sedulurku sing diberkahi dening Allah,

Salah sawijine aspek sing paling mencolok lan penting ing wulan Ramadhan yaiku wulan iki minangka wektu sing apik banget kanggo nambah ibadah marang Allah SWT.

Ramadhan minangka wektu sing tepat kanggo nambah ibadah. Puasa minangka ibadah paling khusus ing wulan iki, nanging uga diimbangi karo macem-macem amal liyane kayata sholat tarawih, maca Al Qur'an, lan sedekah.

Mangkene sawetara cara carane wulan Ramadhan bisa dadi wulan sing kebak ibadah:

• Pasa: Puasa minangka ibadah sing paling khas lan khusus ing wulan Ramadhan. Iki wektu nalika Muslim ngempet saka mangan, ngombé lan aktivitas seksual saka sunrise kanggo sunset. Sajrone pasa, kita nyedhaki Allah kanthi nindakake dhawuhe. Puasa Ramadhan mujudake wujud pengorbanan kanggo manut marang Allah, ngelingake marang wong kang kurang rejeki, lan njaga dhiri saka hawa nepsu.
• Sholat Tarawih : Sholat Tarawih mujudake shalat tambahan sing khusus dileksanakake ing wayah wengi ing sasi Ramadhan. Iki wayahe wong-wong Islam kumpul ing masjid kanggo nindakake shalat berjamaah lan ngrungokake waosan (waca Al Qur'an). Sholat Tarawih ngidini kita ngrungokake kabeh Al Qur'an diwaca ing sasi iki, saéngga nambah hubungan kita karo kitab suci lan nambah pemahaman kita babagan ajaran Islam.
• Waosan Al-Qur’an: Wulan Ramadhan minangka wekdal ingkang sae kangge nyebataken pemahaman kita babagan Al-Qur’an. Rasulullah SAW ngendika, "Wacanen Al Qur'an amarga bakal teka ing dina kiyamat minangka syafaat kanggo sing maca." (HR. Muslim) Saben mangsa Ramadhan, akeh wong Islam sing nyoba maca utawa nyinaoni Al-Qur'an kabeh utawa paling akeh. Iku mbantu kita entuk manfaat lan kawicaksanan saka kitab suci Allah.
• Dzikir lan Sholat : Kajawi sholat fardhu, kita kasuwunaken kathah dzikir lan sholat wonten ing wulan Ramadhan. Kanthi ati sing tulus lan khusyuk, kita bisa ngrasa luwih cedhak karo Gusti Allah ing saben wektu. Kita bisa mikirake ayat-ayat Al Qur'an, ngelingi asmane Allah, utawa nyembah marang Panjenengane. Dzikir lan sholat mujudake sarana nyedhak marang Allah kanthi rasa syukur lan tawakal.
• Sedekah : Sedekah menika salah satunggaling ibadah ingkang dipunanjuraken wonten ing wulan Ramadhan. Menehi panganan kanggo wong sing mlarat, nyumbang kanggo sedekah, utawa mbantu wong liya sing kurang beruntung minangka cara sing apik kanggo nambah ibadah. Rosululloh SAW ngendika, "Aweh sedekah, amarga sedekah iku bisa mateni dosa kaya banyu mateni geni." (Riwayat Tirmidzi)
• Nindakake Kabecikan: Kejaba menehi sedekah, tumindak becik marang sesama manungsa uga dadi ibadah sing paling disenengi. Ramadhan minangka wektu sing apik kanggo nambah hubungan karo wong liya, mbantu wong sing butuh, lan apikan marang kabeh wong. Rasulullah SAW ngendika, "Ora bakal mlebu swarga sing ora nutupi aib sedulure." (Riwayat Bukhari)

3. Wulan Kasampurnan Akhlak

Sedulurku sing diberkahi dening Allah,

Wulan Ramadhan menika boten namung kangge nindakaken siyam saha ningkataken sesambetan kaliyan Allah SWT, ananging ugi minangka wekdal ingkang sae kangge ningkataken akhlak saha tindak tanduk.

Akhlak ingkang sae inggih menika salah satunggaling aspek ingkang paling penting wonten ing agami Islam, saha wulan Ramadhan menika maringi kesempatan emas kangge nyampurnakaken akhlak kita.

Rasulullah SAW ngendika, "Sapa sing ora ninggal omongan lan tumindak goroh, Allah ora butuh dheweke ninggalake panganan lan ngombe." (HR. Bukhari) Ramadhan minangka wektu sing pas kanggo ningkatake akhlak lan prilaku.

Ing ngisor iki sawetara cara carane Ramadhan bisa dadi wulan nyempurnakake akhlak:

a. Sing sabar

Puasa minangka wulangan pungkasan babagan sabar. Nèk ora mangan lan ngombé nganti pirang-pirang jam, awaké dhéwé sinau kanggo sabar. Sabar iku salah siji saka akhlak kang aji ing Islam. Ing Al-Quran Surah Ali Imran: 200, Allah SWT ngandika,

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱصْبِرُوا۟ وَصَابِرُوا۟ وَرَابِطُوا۟ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

Arab-Latin: Yā ayyuhallażīna āmanuṣbirụ wa ṣābirụ wa rābiṭụ, wattaqullāha la'allakum tufliḥụn

"Hai orang-orang yang beriman, tetaplah sabar dan kuatkanlah kesabaranmu, dan tetaplah bersiap siaga (di perbatasan negerimu) dan bertakwalah kepada Allah, agar kamu beruntung." (QS. Ali Imran: 200) Ramadhan mengajarkan kita untuk bersabar dalam menghadapi berbagai ujian dan godaan.

b. Ikhlas

Ikhlas minangka karakter sing dianjurake ing Islam. Ing pasa, kita kudu tumindak kanthi niat sing ikhlas mung amarga Allah SWT. Rasulullah SAW ngendika,

"Satemene sedekah iku gumantung marang niyat, lan saben wong mung oleh apa kang dikarepke." (HR. Bukhari)

Ing wulan Ramadhan, kita sinau nindakake amal kabecikan kanthi ikhlas tanpa njaluk pangalembana utawa pangalembana saka manungsa.

c. Kesederhanaan

Pasa ramadhan ugi mulangaken kesederhanaan ing gesang. Kita sinau supaya ora overdo ing pangan lan ngombe, lan ora nglampahi extravagantly. Kesederhanaan mujudake salah sawijine akhlak kang diwulangake dening Rasulullah SAW. Wonten ing hadits, piyambakipun ngendika,

"Mewah mboten wonten ing kathahipun pangan, nanging kemewahan punika wonten ing kasederhanaan gesang." (HR. Ibnu Majah)

Ing wulan Ramadhan, kita saged nyempurnakaken akhlak ingkang prasaja punika.

d. Tresna lan Ngrawat

Ramadhan minangka wektu sing tepat kanggo nuduhake rasa welas asih lan dadi kagungane wong liya. Kita diwulang kanggo ngrawat wong sing kurang beruntung lan bareng karo dheweke. Rasulullah SAW ngendika,

"Sapa sing ora tresna marang manungsa, Allah ora bakal tresna marang dheweke." (HR. Ahmad)

Wonten ing wulan punika kita kathah kesempatan kangge nulungi tiyang-tiyang ingkang kesusahan, antawisipun kanthi paring dhaharan dhateng tiyang ingkang buka puasa utawi paring pitulungan dhateng tiyang ingkang kesusahan.

e. Ngontrol dhiri

Pasa ramadhan mulang kita ngendhaleni awake dhewe saka tumindak negatif kayata nesu, fitnah, utawa ngapusi. Rasulullah SAW ngendika,

"Sapa sing ora ninggal omongan lan tumindak goroh, Allah ora butuh dheweke ninggalake panganan lan ngombe." (HR. Bukhari)

Menika ngengetaken supados kita tansah njagi ucapan lan tumindak ing salebeting Ramadhan lan saklajengipun.

Sedulurku sing diberkahi dening Allah,

Kangge ngurmati kautaman wulan Ramadhan ugi kedah emut bilih saben amalan ingkang kita tindakaken ing wulan punika kedah dipun tindakaken kanthi ikhlas lan ikhlas namung karana Allah SWT. Kita ora kudu golek popularitas utawa pujian saka manungsa, nanging mung golek ridha Allah.

Kajaba iku, Ramadhan uga minangka wektu kanggo ningkatake hubungan karo wong liya. Kita kudu nyingkiri tumindak sing bisa ngrusak wong liya, kayata ngapusi, ngipat-ipati, utawa nglarani wong liya.

Rasulullah SAW ngendika, “Puasamu ora sah yen kowe ora ngedohi goroh lan goroh”. (Riwayat Bukhari)

Pramila wonten ing wulan punika sumangga kita sami mbudidaya ningkataken kualitas ibadah, ngresiki manah lan jiwa, saha dados pribadi ingkang langkung sae. Sumangga kita ndadosaken Ramadhan minangka momentum kangge nyuwun pangapunten dhumateng Allah SWT lan nyedhak dhumateng Panjenenganipun.

Pungkasan, sumangga kita ngengetaken dhiri kita lan sedherek-sedherek ingkang kirang rejeki wonten ing ndonya. Sumangga kita sami ngaturaken puji syukur dhumateng nikmat ingkang sampun dipun paringaken dening Allah SWT, lan sumangga kita paring pitulungan dhumateng tiyang ingkang kesusahan.

Sedulurku sing diberkahi dening Allah,

Kita ora ngerti apa kita bakal duwe kesempatan kanggo ngrasakake Ramadhan sabanjure, mula ayo kita manfaatake wulan iki. Dadi saben dina Ramadhan minangka kesempatan kanggo nyedhak marang Gusti Allah, ningkatake awake dhewe, lan menehi manfaat kanggo wong liya.

Mugi-mugi Allah SWT nampi amal kita ing wulan Ramadhan punika, ngapunten dosa-dosa kita, lan maringi kabegjan ing donya lan akhirat. Amin.

Berbagi :